Kaygı, Korku Üzerine

Çoklukla birbirinin yerine kullanılan ve tıpkı manası çağrıştıran kavramlar olsa da bu kavramlar ortasındaki farka dikkat çekmek için bu yazıyı yazmak istedim. Panik atağın da dahil olduğu hastalık kümelerinden olan Anksiyete Bozukluklarında bu tabirleri çok kullanmaktayız.
Bu tabirler ortasındaki farkı tanımlamak güçtür. Korkunun insan hayatını esirgeyici böylelikle cinsin devamını sağlayıcı fonksiyonları vardır.
Endişe ise sonucu aşikâr olmayan lakin olumsuz sonuçlanacağına inanılan gelecek olaylar hakkındaki duyum olarak tanımlanabilir. Telaş çok olursa kişi tehditle ilgili ipuçlarını sağlıklı değerlendiremediğinden tehlikeli olanı olmayandan ayırt etme marifetini yitirebilmektedir.
Kaygı çoklukla bedensel duyumlar (çarpıntı, nefes darlığı), bilişsel elementler (örneğin huzursuzluk) ve davranışsal bileşenleri (kaçma, kaçınma) de kapsayan küresel bir yapı olarak kavramsallaştırılabilir.
Alman filozoflar Kierkegaard ve Heidegger dert ve kaygı kavramlarına baş yormuşlardır. Heidegger’e nazaran “korku birşeyden korkmadır lakin derdin nedeni belirli değildir”. Bu filozoflara nazaran telaş doğuştan gelen temel bir histir.

Bu yazıda dert dehşet ve telaş farklarını anlatmanın güç taraflarından biri de Türkçe’dir. Anxiety sözünden köken alan ve Türk medikal etraflarında Anksiyete biçiminde tabir edilmektedir. Anksiyete sözünü tabir edebilen sözler olarak korku, tasa, bunaltı, meşakkat, huzursuzluk kulanılabilir. Bu sözün Almanca karşılığı “Angst” olmakla birlikte alman filozoflar bu kelimeyi kullanmıştır
Korku sözünün Arapça karşılığı olan söz “havf” tır. Dini literatürlere bakacak olduğumuzda kutsal kitap Kur’an-ı Kerim’de endişe ve türevlerini simgeleyen sözler 124 sefer geçmektedir. Bunların yarısı dünyevi tasa ve kaygıları yarısı da dini dert ve endişeleri söz etmektedir.
Bizim danışanlarımızın anksiyete tanımı ise “iç sıkıntısı”, “daralma”, “bunalma”, “göğsüne öküz oturması”, “daha da makûs olma korkusu” biçimindedir. Anksiyetenin şiddetli hali olan panik nöbette ise “ölüm korkusu”, “çıldırma korkusu” üslubunda bazen kişinin tanım etmekte bile zorlandığı nahoş hisler hissedilmektedir.