Marksizm ve Güvenlik Teorileri

Uluslararası İlişkilerde Marksizm

• Bütün analizlerin merkezinde ekonomi yer alır.

• Materyalist bir tarih anlayışı söz konusudur.

• Liberalizmin aksine sınıf metaforunu kullanır.

• Toplumda sistematik bir sınıfsal çatışmanın olduğuna inanır.

• Marksizm uluslararası ilişkilerde emperyalizm çalışmaları ile kendini göstermiştir.

• Devletler arasında sınıfsal ayrım vardır ve bu ayrımı ekonomi belirlemektedir.

• Politika ve askeri konular ekonomiye bağlıdır.

• Devlet dominant sınıfın çıkarını koruyan bir aktördür.

• Merkez devletler diğerlerine göre daha otonomdur.

Bağımlılık ve Dünya Sistemi Teorisi

• Sosyal farklılıklar çatışma riskini arttırırken farklılıkların azlığı bu riski azaltmaktadır.

• Merkezdeki devletlerin işçi hammadde gibi ihtiyaçları çok ucuza çevreyi oluşturan devletlerden temin edilir.

• Wallerstein dünyayı merkez, çevre, yarı çevre olarak sınıflandırmaktadır.

• Merkezi oluşturan bölge hep ileri düzey ekonomik faaliyetlerde bulunmuştur ve dominant hale gelmiştir.

• Tek bir devlet tek başına bütün kapitalist ekonomiyi kontrol edemez bu bakımdan anarşi söz konusudur.

Marksizm’in Güvenlik Anlayışı

• Uİ’de politik, ideolojik, güvenlik konusunu açıklamada başarılı olamamıştır.

• Savaşlar sömürü yarışı yüzünden çıkar.

• Proleter devletler birlikte hareket ederek devrim yapmalıdır.

• Barış ancak devletsiz ve sınıfsız bir toplum kurularak mümkün olur.

Konstrüktivizm ve Güvenlik

• Bireyin, devletin ve çıkarların güvenliği önemlidir.

Temel Varsayımlar

• Konstrüktivist güvenlik kapsamlı ve bütüncül bir güvenlik teorisi değildir.

• Süreç, tarih, gelenek, kültür ve sosyal ilişkiler çerçevesinde kimlik oluşumuyla ilgilenir.

• Uluslararası güvenliğin sağlanmasında normların rolüne dikkat çeker.

• Küresel askeri kapasite, liberal demokrasiler arasındaki barış, nükleer ve kimyasal silahların kullanılmaması, NATO’nun değişken kimliği gibi konularla ilgilenir.

• Güvenlik ikilemi sosyal bir yapıdır ve güvensizlik ortamında, devletlerin birbirlerine niyetleri konusunda olumsuz varsayımlara sahip olduğu durumlarda ortaya çıkar.

Güvenlik Çalışmaları Kopenhag Okulu

• 1985’te Kopenhag Üniversitesi bünyesinde kurulan Barış ve Çatışma Araştırma Merkezi’nde Avrupa Güvenliği çalışma grubunun Avrupa Güvenliğinin Askeri Olmayan Boyutları ile başlar.

• 1980’lerin sonlarında Güvenlik Çalışmaları alanındaki teorileşme döneminde geleneksel güvenlik anlayışının aktör-tehdit-politika üçlemesinin eleştirisi olarak doğmuştur.

• Realist Güvenlik Çalışmalarında devletin yegâne güvenlik aktörü olduğu ve devletlerin askeri kuvvet kullanımı ile tehdit edildiği anlayışına ve bu tehditlerle baş etmek üzere güç dengesi davranışının kalıplaşmasına tepkidir.

• Kopenhag Okulunun özünü oluşturan üç ana yaklaşım vardır bunlar güvenlikleştirme, sektörel analiz, bölgesel güvenlik kompleksleridir.

• Güvenlikleştirme: Güvenlik Çalışmalarının salt askeri sorunlara ve devlet temelli yaklaşımlara indirgenmemesini, bireylerin varlığını ve refahını etkileyebilecek her şeyin güvenlik sorunu olmadığını savunmuştur.

• Sektör Analizi: Kopenhag okulu işlevsel açıdan sektörel bir analiz çerçevesi oluşturarak, güvenliği askeri, ekonomik, çevresel, toplumsal ve siyasi sektörlerde ele almakta, bir başka deyişle güvenlikleştirme teorisini bu beş sektöre uyarlamaktadır.